آلرژی به پروتئین گاوی در نوزادان

آلرژی به پروتئین گاوی (حساسیت به پروتئین گاوی) یا آلرژی به پروتئین شیر گاو (CMPA) شایع ترین آلرژی غذایی در نوزادان است. این نوع آلرژی هنگامی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به طور غیرطبیعی نسبت به پروتئین موجود در فرآورده های گاوی و برخی حیوانات دیگر (بز) واکنش نشان دهد. این بیماری معمولاً در نوزادان کمتر از ۱ سال مشاهده می شود. سیستم ایمنی بدن به طور معمول بدن ما را از عوامل بیماری زای مضر مانند باکتری ها و ویروس ها محافظت می کند. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن پروتئین موجود در شیر گاو را به با یک ماده مضر اشتباه گرفته و به آن حمله می کند. این واکنش ایمنی می تواند به معده و روده کودک آسیب برساند. در ادامه به میزان شیوع این حساسیت، علائم حساسیت به پروتئین گاوی در نوزادان، روش های تشخیص و … اشاره خواهیم کرد.

میزان شیوع حساسیت به پروتئین گاوی

آلرژی به این نوع پروتئین بسیار متداول است. نوزادان بیشتر از همه در معرض ابتلا به این نوع آلرژی قرار دارند. آلرژی به پروتئین گاوی در ۲ تا ۳ درصد از نوزادان کمتر از ۱ سال مشاهده می شود. با بالا رفتن سن خطر ابتلا به این بیماری کمتر می شود. به طوری که کمتر از ۱ درصد از کودکان بالای ۶ سال به این نوع آلرژی مبتلا می شوند.

داشتن والدین یا خواهر و برادری که سابقه بیماری های آلرژیک، مانند آسم، اگزما یا حساسیت های فصلی داشته اند خطر ابتلا به حساسیت به پروتئین گاوی را افزایش می دهد. پزشکان بر این باورند که تغذیه با شیر مادر نوزادان را از ابتلا به این بیماری محافظت می کند.

انواع آلرژی به پروتئین گاوی

حساسیت به پروتئین گاوی به دو دسته تقسیم می شود:

• آلرژی به پروتئین گاوی وابسته به IgE: بدن به این نوع آلرژی به صورت فوری واکنش نشان می دهد.
• آلرژی به پروتئین گاوی  غیر وابسته به IgE: بدن به این نوع آلرژی با تاخیر واکنش نشان می دهد.

IgE یا ایمونوگلوبولین E یک آنتی بادی طبیعی در بدن است که باعث علائم آلرژیک مانند، کهیر ، راش پوستی، خس خس سینه و آبریزش بینی می شود.

در واکنش سریع، علائم معمولاً طی ۲ ساعت پس از مصرف فرآورده گاوی شروع می شود. در واکنش تاخیری، علائم بعد از ۴۸ ساعت تا ۱ هفته پس از مصرف فرآورده گاوی نمایان می شوند.

علائم حساسیت به پروتئین گاوی در نوزادان

علائم حساسیت به پروتئین گاوی در نوزادان بسیار متنوع می باشند. این علائم معمولاً در هفته اول شروع فرآورده گاوی در رژیم غدایی کودک بروز می کنند.

کودک با واکنش فوری به پروتئین گاوی ممکن است علائمی مانند استفراغ، اسهال، مخاط و یا خون در مدفوع و درد شکم داشته باشد. همچنین برخی از کودکان ممکن است دچار راش پوستی، آبریزش بینی و یا مشکلات تنفسی شوند.

بیشتر نوزادان نسبت به پروتئین گاوی واکنش تأخیری دارند و علائم پوستی و گوارشی از خود نشان می دهند. علائم گوارشی همانند واکنش فوری شامل استفراغ، درد شکم، بی قراری های طولانی، گریه های ناشی از کولیک شیرخوارگی (قولنج)، خون و یا مخاط در مدفوع و اسهال می شود. علائم پوستی شامل کهیر و اگزما است.

به دلیل جذب ضعیف مواد غذایی، نوزادان همچنین می توانند دچار خس خس سینه، تحریک پذیری، تورم صورت و کاهش رشد شوند.

چه زمانی باید به متخصص اطفال مراجعه کرد

اگر کودک شما غذا نخورد و یا دچار خستگی و بی حالی، تب، افزایش اسهال و استفراغ، کاهش وزن شده است و یا در مدفوع کودک خون مشاهده کردید، در اسرع وقت به متخصص اطفال مراجعه کنید.

روش تشخیص حساسیت به پروتئین گاوی

سابقه بیماری ها و معاینه جسمی برای تشخیص این نوع از آلرژی مفید هستند. توصیف مشاهدات خود از مشکلات کودک به پزشک کمک خواهد کرد تا تشخیص دقیق تر و درمان بهتری را برای بهبودی فرزند شما برگزیند.

زمان شروع علائم در رابطه با زمانی که کودک شما پروتئین گاوی را مصرف کرده است نیز مهم است. اگر سابقه خانوادگی آلرژی، آسم یا اگزما داشته اید آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

آلرژی به پروتئین گاوی ممکن است بعد از مشاهده نوع واکنش فرزند شما به حذف فرآورده های گاوی تشخیص داده شود.

آزمایشات لازم برای تشخیص حساسیت به پروتئین گاوی

بررسی خون در مدفوع می تواند در تشخیص آلرژی به پروتئین گاوی در نوزادانی که مشکوک به این بیماری هستند کمک کند. آزمایش های پوستی و خونی آلرژی به تشخیص واکنش تاخیری کمک نمی کنند. پزشک متخصص اطفال ممکن است این آزمایشات را برای اطمینان از عدم ابتلای فرزند شما به بیماری های دیگر توصیه کند.

روش درمان آلرژی به پروتئین گاوی

درمان شامل حذف محصولات حاوی پروتئین گاوی از رژیم غذایی فرزند شما (رژیم حذفی) می باشد. رژیم های غذایی حذفی معمولاً با شیرخشک های ساخته شده از پروتئین های تجزیه شده (هیدرولیز شده) شروع می شوند . این شیر خشک ها معمولاً بدون واکنش سیستم ایمنی بدن به راحتی هضم می شوند. در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند با رژیم غذایی مخصوص مادران شیرده قابل کنترل می باشد.

حدود ۹۰ درصد از کودکانی که به پروتئین گاوی حساسیت دارند با مصرف شیر خشک های هیدرولیز شده بهبود می یابند. در بعضی از موارد، شیرخشک های حاوی عناصر سازنده پروتئین ها (آمینو اسید ها) توصیه می شود.

در بعضی موارد، واکنش های فوری آلرژی به پروتئین گاوی باعث بروز آنافیلاکسی می شوند. (آنافیلاکسی یک نوع واکنش آلرژیک جدی همراه با تورم، کهیر، کاهش فشار خون و در موارد شدید تر شوک است.) در موارد اورژانسی از این قبیل از قلم اپی نفرین برای کنترل علائم استفاده می کنند.

بیماران مبتلا به آنافیلاکسی باید در اورژانس تحت نظر باشند، حتی اگر علائم بیماری با اپی نفرین بهبود یابد. با این کار در صورت از بین رفتن اثر اپی نفرین و شروع موج دوم حملات آنافیلاکسی کودک شما تحت نظارت خواهد بود.

در شیرخواران مبتلا به آلرژی به پروتئین گاوی، مادر باید در صورت ادامه شیردهی، تمام محصولات لبنی و سویا را از رژیم غذایی خود حذف کند. چرا که این پروتئین ها ممکن است از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شوند. در این زمینه حتما از متخصص کودکان کمک بخواهید.

در اغلب موارد محصولات بز هم، همان واکنش های محصولات گاوی را ایجاد می کنند. بنابراین جایگزین مناسبی برای بهبود علائم آلرژی به پروتئین گاوی نیستند. شیر سویا نیز به طور کلی توصیه نمی شود. بسیاری از نوزادان نسبت به این شیرها یا شیرخشک های مبتنی بر سویا واکنش های آلرژیک مشابهی از خود نشان می دهند.

آلرژی به پروتئین گاوی چه موقع بهبود پیدا می کند؟

حساسیت به پروتئین گاوی در حدود ۹۰ درصد از کودکان تا سن ۶ سالگی به طور کامل برطرف می شود. ۵۰ درصد ار نوزادان تا سن یک سالگی می توانند پروتئین گاوی را تحمل کنند و علائم این بیماری در آنها کاهش می یابد. تا سن ۳ سالگی، بیش از ۷۵ درصد از کودکان دیگر علائمی از خود نشان نمی دهند.

اکثر نوزادانی که از شیرخشک های بدون پروتئین گاوی تغذیه کرده اند و یا مادران آنها با رژیم غذایی بدون پروتئین گاوی آنها را با شیر خود تغذیه کرده اند، باید ۶ تا ۱۲ ماه این رژیم را رعایت کنند. بعد از گذشت این زمان می توانید با اضافه کردن محصولات گاوی به برنامه غذایی کودک میزان تحمل او را محک بزنید.

تفاوت بین آلرژی به پروتئین گاوی و عدم تحمل لاکتوز در چیست؟

عدم تحمل لاکتوز و آلرژی به پروتئین گاوی خیلی با هم تفاوت دارند. عدم تحمل لاکتوز سیستم ایمنی را درگیر نمی کند.

لاکتوز قند پیچیده ای است که در محصولات شیر وجود دارد. لاکتاز آنزیمی است که در روده کوچک تولید می شود و به هضم لاکتوز کمک می کند. در روده افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز آنزیم لاکتاز به میزان کافی وجود ندارد و این امر باعث بروز ناراحتی های گوارشی در این افراد می شود.

آلرژی به پروتئین گاوی بیشتر در کودکان زیر یکسال مشاهده می شود. این در حالی است، که عدم تحمل لاکتوز به ندرت کودکان زیر ۵ سال را درگیر می کند.

نکات مهم در حساسیت به پروتئین گاوی

• آلرژی به پروتئین گاوی هنگامی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به طور غیرطبیعی نسبت به پروتئین موجود در محصولات گاوی واکنش نشان دهد.
• داشتن والدین یا خواهر و برادر با بیماری آلرژیک مانند آسم، اگزما و حساسیت های فصلی احتمال ابتلا به این بیماری را در کودکان و نوزادان افزایش می دهد.
• هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص آلرژی به پروتئین گاوی وجود ندارد. معمولا با در نظر گرفتن سابقه بیماری های کودک و بررسی علائم، بهترین تشخیص انجام می شود.
• بهترین درمان حذف مواد غذایی حاوی پروتئین گاوی از غذای کودک و مادران شیرده می باشد.
• این نوع آلرژی در اکثر مواقع تا ۶ سالگی به طور کامل برطرف می شود.

منبع:DRFARNAZMOHAMEDI